Алкогольді асыра пайдаланатын әйелдердің саны ерлерге қарағанда тезірек өседі. Егер бұрын еркектерге ішетін әйелдерге ішудің қатынасы 5: 1 болса, қазір бұл көрсеткіш 10:5 құрайды.
Әйелдер, әдетте, спирттік ішімдікке деген ұмтылысын жариялауды қаламайды және дәрігердің көмегіне жүгінбеуге тырысады. Нәтижесінде, әйелдердің маскүнемдігінің алғашқы кезеңі көбінесе анықталмайды, сонымен қатар, 2-3 кезеңді белсенді анықтау да жеткіліксіз. Мұндай жағдайларда аурудың прогрессиясы байқалады, ал кейінгі кезеңдерде емделу ауыр және ұзақ болады, алкогольдік ауруды емдеуден басқа ішімдіктен уланудан зардап шеккен көптеген органдардың және жүйелердің функцияларын қалпына келтіруді талап етеді.
Белгілі бір орта арасында маскүнемдікке берілу жөнсіз тәрбие, жағымсыз дәстүрлер алкогольдік ішімдіктерді зиянды түрде пайдалануға алып келеді. Алкогольді ішімдіктерді зиянды түрде қолданатын әйелдердің арасында бірінші орынды сауда және қоғамдық тамақтанудағы адамдар, ал екінші орынды - көлік қызметкерлері алады. Әйелдер арасында маскүнемдіктің және алкоголизмнің 40-тан 50%-ы отбасылық жанжалдан - ерлі-зайыптылардың жанжалынан, ажырасудан, жалғыздықтан, неке қатынастарының белгісіздігінен туындайды.
Әйел адамға күйеуінің маскүнем болуының да ықпалы бар.Әйелдер алкоголизімі мен маскүнемдігінің туындауына обасындағы жөнсіз тәрбие, ата-анасының маскүнем болуы өте көп әсер етеді. Сонымен қатар әйелдер алкоголизімінің дамуына жеке тұлғалық өзгерістер де әсер етеді. Алкогольді зиянды түрде пайдалану көбінесе күйзеліске ұшыраған, күйзеліске ұшырайтын адамдарға тән.
Деректердің көпшілігі әйелдер алкоголизмнің негізінен 30-50 жастағы басталуын көрсетеді. 40 жылдан кейін, әсіресе менопауза кезінде, аурудың пайда болу қаупі артады. Әйелдерде масаю күйі әртүрлі ерекшеліктермен сипатталады және тұлғаның қалыптасуына байланысты. Мәселен, долы мінезді ерекшеліктері бар адамдарда немесе қозу қабілеттілігінің басым болуында уланудың эйфориялық кезеңі нашар көрінеді және қозғалтқыш белсенділігіне, тітіркенуіне, құтқаруға тез жол береді. Тұйық мінезді әйелдерде эйфория кезеңі қысқа, тек психикалық және тән жайлылықта жалпы жақсару ғана байқалады.
Жалпы алғанда еркектермен салыстырғанда, әйелдер алкоголизмі тез қарқынмен қатерлі дамиды. Мәселен, жүйелі маскүнемдіктің басталуынан бастап бас жазудың пайда болуына 2-3 жыл кетеді, яғни еркектермен салыстырғанда екі есе жоғары. Спиртті сусындардың мөлшерін бақылау тез жоғалады. Бас жазу синдромы тез қалыптасады, аурудың кезеңдері өздерінің пішінін жоғалтады және бір-бірімен қабаттаса береді. Бас жазу синдромы депрессиялық бұзылуларға әкеп соғады. Егер еркектерде бас жазу дене құрысы-тұрысын жеңілдетумен байланысты болса, ал әйелдерге сіңіргенде, ең алдымен, депрессиялық көңіл-күйден құтылу ниеті туады. Маскүнемдік өте жылдам салынып ішуге айналады.
Ішімдік ішетін әйел адамдар өз-өзәне қол жұмсауға бейім болады. Себебі олар жиі депрессияға ұшырайды, осы тығырықтан шығатын жол іздеп, оны таппағандықтан осындай қадамға барады. Жеке тұлғаның бұлай өзгеруі көбінесе айқын мінез-құлық ерекшеліктерімен психопатикалық бұзылулар ретінде көрінеді. Әйелдерде интеллектуалды-мнестикалық функциялардың жылдам төмендеуі, тұлғаның гистерэроидизациясы, моральдық және әлеуметтік көріністің төмендеуі байқалды.
Әйел маскүнемдігіне не себеп болады? Әйелдерде ішімдікке тәуелділік - қайтымсыз салдарға алып келетін елеулі құбылыс. Әйел адам балаларын тәрбиелейді, күйеуіне қамқорлық көрсетеді, бірақ ішімдік ішу жағдайында бұл нәрселерді жасау мүмкін емес. Әйелдердің алкоголизмі отбасыны бұзады, ажырасу, зорлық-зомбылық, балалардағы психикалық бұзылуларға әкеледі. Отбасында аналары ішімдік ішетін балалар көбінесе ішімдікке тәуелді болады. Егер сіз емдеуді уақытында бастамасаңыз, онда оның соңы жақсылыққа апармауы мүмкін.
Әйелдердің алкогольдік тәуелділігі жоғары деңгейде дамиды, сондықтан ол бүкіл денеге және әйелдің жағдайына әсер етеді. Алкоголь тек психиканы ғана емес, ішкі органдарды да бұзады.
Әйелдер маскүнемдігінің соматикалық асқынуларының өзіндік ерекшеліктері бар. Гепатит, бауырдың циррозы, неврит және витаминдік тепе-теңдіктің бұзылуы еркектерге қарағанда екі есе жиі кездеседі. Сонымен қатар, бүйрек жеткіліксіздігі, сондай-ақ ұйқы безі мен асқазанның зақымдануы да дамиды. Жүректе зардап шегеді, инсульт пен инфаркт қаупі өте жоғары.
Ішімдікті зиянды түрде пайдаланатын әйелде бала туу мүмкіндігі айтарлықтай төмендейді. Өлі туылған, шала туылған, туа біткен дене кемістігі бар балалар туылады. Егер әйел жүктілік кезінде ішімдік ішсе, онда жаңадан туылған нәрестеде ұрықтың алкоголь синдромы жиі пайда болады - салмақтың өсуі мен өсуінің кешігуі, беті, аяқ-қолы, буындары, ақыл-ойдың артта қалуының ауытқулары.
Әйелдерде еркектерге қарағанда жиі алкоголь галлюцинациялары мен қызғаныштың көрінісі түріндегі психоз жиі кездеседі. Жәнеде әйелдерде Корсаков психозы ерлерге қарағанда жиірек кездеседі - бұл терең психикалық бұзылуларды еске сақтау, зияткерлік және неврологиялық көріністердің күрт төмендеуі түрінде біріктіреді. Психоз қиын және ұзақ уақытқа созылады, емдеу баяу түрде жүреді және кейде адамның қайта қалпына келуі мүмкін емес болады.
Әйелдерде ішімдік ішудің әлеуметтік салдарлары ерлерге қарағанда әлдеқайда ауыр. Ішімдік қабылдайтын әйелдер өз мамандығын тез арада жоғалтады, өз мамандығына сай емес жұмыспен айналысады, жұмысын тастайды, көбінесе өз-өзіне қол жұмсауға тырысады, сондықтан ауруды ерте сатыда емдеуді бастау керек.
Әйелдерде алкоголизмді емдеудің қиындықтары туралы жалпы пікір қабылданады. Терапиялық сәтсіздіктердің себептерінің бірі - олардың көпшілігінің сауығып кетуді қаламауы. Олар әдетте қасындағы адамдардың белсенді түрде мәжбүрлеуі арқасында немесе ауыр жағдайлардың әсерінен емделеді. Алкоголизм екінші немесе үшінші сатыға жетіп, медициналық асқынулар мен әлеуметтік зардаптар бірге жүргенде, емдеудің кеш аппеляциялық шағымдары өте жиі кездеседі.
Ішімдік ішетін әйелдердің арасында дәрігерге өздігінен қаралатындар сирек кездеседі. Стационарлық емнен кейін ремиссия (абстиненция) өте қысқа (ай) болуы мүмкін. Қайталанудың негізгі себептері (маскүнемдіктің қайта қалпына келуі) әйелдерде алкогольді ұзақ уақытқа созу, психопатологиялық бұзылулар, қолайсыз отбасылық ортаға оралу. Дегенмен, әйелдердің алкоголизмі емделеді, бірақ бұл оңай процесс емес. Емдеуді тек маман дәрігер жүргізуі қажет, ешқандай дуа және халық емі көмектеспейді. Тек емдеудің кешенді әдістері ғана мүмкін болады.
Емдеуден кейін сіз өзіңіздің жақын адамыңызға қолдау көрсетуіңіз керек. Әйелдер алкогольді тұтынуды тоқтатып, өзінің сүйікті жұмысымен айналысуы қажет. Туыстары мен достары науқастың психикасын қалпына келтіруге мүмкіндігінше көңіл бөліп, қамқорлық жасауы тиіс. Ауруханадан шыққаннан кейін науқас нарколог пен психотерапевтің қадағалауында болады, қажетті терапиядан өтуі керек. Әйел адам толықтай қалпына келіп, ішімдікті ұмытып кетуі үшін оның жақын адамдары әрқашан айналасында болып, сүйіспеншілігін көрсетуі керек.
Нарколог дәрігері Дихамбеков А.Ж.